امروزه فرش در محیط جغرافیایی گسترده‌ای بافته می‌شود. دراین عرصه اگر شرق آسیا را مستثنی کنیم، تولید آن از آسیای صغیر شروع و تا سمرقند و مرزهای چین پایان می‌یابد. تعیین دقیق اینکه تولید فرش در شرق درچه زمانی، کجا و به دست چه کسی برای نخستین بار بافته شده یا در حقیقت اختراع شده، معلوم نیست.

تاریخ آشکار و روشن فرش دستباف درپانصد سال پیش از میلاد آغاز می‌شود. فرش پازیریک که کهن‌ترین فرش بافته شده ازنخ و پشم شتر است، به این دوره تعلق دارد. این فرش درگور پادشاه اسکیت‌ها ، مردم منطقه بخش جنوبی سیبری یافت شد. طرح و نقش ونگار این فرش سنجیده شده ودارای تنوع رنگ و تراکم گره‌ها درهرمتر مربع سه هزارودویست گره بوده است. ساختمان طرح ونقش این فرش آن علامت مشخصه‌ای را نشان می‌دهد که خود را پیش ازهرچیز دیرتر در فرش ایرانی پیدا شدند. زمینه این فرش سرخ و حاشیه‌های باریک دورتا دور آن با طرح هندسی هشت ضلعی پرشده که دیرتردرفرش‌های ترکمنی به طرح گؤل (Göl) ترکمن شبیه است. دراین حاشیه‌های باریک که با جانوران افسانه‌ای بالدار در چهارضلعی‌های کوچک و گل‌های ستاره مانند کوچک نیز نقش بسته، به یک حاشیه عریض با طرح گوزن‌های پشت سرهم ودرحال حرکت ختم می‌شود. حاشیه اصلی را سوارکاران سوار براسب پرکرده و زیر زین‌های اسب این سوارکاران در رنگ های متنوع طرح شده و کناره های بیرونی فرش با حاشیه بافت باریک شبیه میانهً فرش نقش شده است. رنگ‌های به کاربرده شده دراین فرش ، سرخ، آبی روشن، زرد متمایل به سبز و نارنجی است. نوع گره آن گره ترکی است. عقیده براین است که اسب و سوارکاران آن یادآور نقش‌های تخته سنگ نینوا و تخت جمشید ایران قدیم است. اما شماری از پژوهشگران در این فرش ارتباط بلافصلی را بین کورگانِ‌ پازیریک با فرهنگ ترکی کهن می‌بینند.

تاریخ بافت فرش به دلیل اینکه به گونه‌ای ناکامل برای ما از نسلی به نسل دیگر رسیده ، برای همین نمی‌توان داده‌های دقیق درباره آن گفت. البته برای تعدادی گروه خاص از فرش‌ها می‌توان تقریبا به طور مطمًن منشاء و تکامل نقش‌ها را تعیین کرد.بدون شک منشاء فرش در مشرق زمین است. احتمالا پیدایش آن از ضرورت گرم کردن چادر (یورت) که ازسوی شبانان چادرنشین اختراع شده، سرچشمه می‌گیرد.
در باره این مسئله که فرش پازیریک درکجا بافته شده ،‌ نظر واحدی بین پژوهشگران نیست و تا به امروز هم بطور قطع و یقین روشن نشده است. پژوهشگر م. دیماند (M.Dimand) دراین فرش محصول و فرآورده‌های ایران را می‌بیند، که درآن موتیف‌های آشوری‌های بابل، هخامنشی واسکیت‌های منطقه جنوب سیبری آمیخته شده‌اند.
پژوهشگر یو. شورمان (U. Schürman) بر این عقیده است که این فرش در مناطق آذربایجان و ایران آن زمان بافته شده است. عقیده دیگری را ج. بِنِت (J.Bennet) نمایندگی می‌کند. وی در فرش پازیریک کار ومحصول اسکیت‌های مغول را می‌بیند که درآن هنر سبک حیوانات نقش بسته است. وی معتقد نیست که این فرش درایران تولید شده باشد و عقیده خود را چنین مدلل می‌سازد که اسکیت‌ها خود یکی ازخلق‌هایی بودند که خود را دایم در مهاجرت به سوی غرب می‌دیدند. به نظر می‌رسد چنین چیزی غیرممکن است که این خلق فرشی را بیش ازسه هزارکیلو متر به منطقه خود حمل کرده باشند تا با آن بخواهد گورِ یک حکمران یا اشراف را زینت بخشد. برخی از پژوهشگران آن را اثر ترک‌های قدیمی آسیای مرکزی به حساب می‌آورند.ج. بِنِت(J.Bennet) با این تزکه مهد وگهواره فرش شرق درترکستان شرقی ومغولستان قرارداشتند به برهان می‌نشاند.
در بافت فرش پازیریک هیچ اشاره ای به محل تولید آن نیست.گرهً این فرش گرچه گره ی فرش Ghiord(یکی از شهرهای ترکیه) را نشان می‌دهد، اما درگور شبیه آن باقی مانده‌های فرشی یافت شدند که گره‌های آن به صورت گره‌های Senneh بافت (درکردستان ) هستند. به هرحال این قدیمی‌ترین فرش شناخته شده, نشان می‌دهد که چگونه تعیین محل دقیق باقی مانده‌های منسوجات آن دوران که کجا ویا درچه زمانی بافته شده‌اند دشوار است.
آخرین نظر و عقیده درباره منطقه پیدایش بافت فرش توسط اکتشافات سِرآورل شتاینSir Aurel Stei ارائه می‌شود. وی درسال ۱۹۲۰ درکاوش‌های خود درشهرکهن و قدیمی تجاری لولان Loulan در ترکستان شرقی باقیمانده‌های فراوان فرشی را پیدا می‌کند که درگره‌های Ghiord و اسپانیایی بافته شده بودند. این فرش‌ها متعلق به دویست تا سیصد سال پیش از میلاد بودند. همین جا این پرسش پیش می‌آید که آیا این فرش‌ها درترکستان شرقی بافته شده یا اینکه ازغرب ایران بمثابه کالای تجاری آورده شده بوده‌اند.
پژوهشگر روسی رودنکو در کورگانِ باسادای، واقع در۱۸۰ کیلومتری غرب پازیریک، زین اسبی را که از یک قطعه فرش درست شده است، پیدا می‌کند. گره موجود دراین قطعه فرش به صورت گره Senneh بوده که دریک مترمربع هفت هزاروپانصد گره وجود داشتند. برخی کشف فرش و باقیمانده زین اسب درپازیریک را تاییدی بر سنت نه اتفاقی هنر اسکیت‌ها دراین منطقه می‌دانند، که زین اسب بمثابه کالای صادراتی می‌توانسته باشد.
باقی مانده‌های کوچکی از پانصد تا ششصد سال پیش ازمیلاد توسط آلمانی‌ها درسال ۱۹۰۶ میلادی کشف شد، که درآن طرح “سگی در حال حرکت” و اشکال لوزی‌های کوچک ردیف شده قابل شناخت است. این فرش پانصد گره دریک مترمربع دارد. برای سده‌های متعاقب تاکنون دلایل ومدارک روشن تکامل سپسین وگسترش فرش شرق وجود ندارد. بجز منابع نوشتاری وگزارش تاریخی درمورد فرش‌دوران ساسانیان (۶۴۲- ۲۲۴ ) پیش ازمیلاد وجود ندارد که درقصر خسروشاه وجود داشته است.
تاریخ‌نویس ایرانی خواجه رشیدالدین (۱۲۴۷ – ۱۳۱۸) درکتاب تاریخ جهان گزارش می‌دهد که در شش زیرگروه قبایل اوغوز، هرقبیله توتم حیوانی خود را داشته است. وی از شتر، سگ، گرگ،گوسفند، گوزن و روباه نام می‌برد. تقسیم به شش گروه یک معیارگیتی شناسی ((Kosmologie را به دنبال دارد. زیرا خورشید، ماه، آسمان ، ستاره‌ها، دریا و کوه وجود دارند.
مدارک و دلایل آشکاری برای وجود فرش مربوط به دوران دودمان سلجوقیان است. سلجوق‌ها در ترکستان غربی ساکن بودند. در مهاجرت خود به سمت غرب ، درسال ۱۰۳۸ میلادی بر ایران حاکم شدند. دراین دوره بود که قبایل ترک مهاجرت خود را به سمت ایران آغاز کردند و در نواحی آذربایجان و همدان سکنی گزیدند وبه همراه خود نقش و نگار فرش‌های خود را آوردند. اما اینکه گفته شود، نوع گره‌های فرش را هم درهمین زمان با خود به همراه آورده‌اند، می‌توان گفت که این سخن خلاف واقع است. زیرا گره Ghiord) ترکیه) دراین منطقه از سیصد سال پیش ازمیلاد شناخته شده بود. تحت سلطه سلجوقیان فرش بافی یا تولید فرش در تمامی آسیای صغیر گسترش یافت. در فرش‌های سلجوقیان موتیف‌های ترکمنی با شرق دور یکی می‌شوند. درقرن دوازدهم میلادی نخستین فرش سلجوق از ترکیه به شهر ونیز ایتالیا وارد می‌شود. این فرش در اصل دارای طرح و نقش گوً ل Göl ترکمنی را داشت. بعدا به این طرح و نقش موتیف حیوانات نیز وارد می‌شوند. می‌توان گفت که درموزه‌های کنونی اروپا تاریخ فرش نخست از قرن سیزده است، مانند فرش‌های سلجوق قرن سیزده از قونیه یا Beyshehr ترکیه یا فرش‌هایی که ازقرن چهارده شناخته شده‌اند. باتشکیل امپراطوری عثمانی درسال ۱۴۵۳ میلادی تصرف کنستانتینپول بیزانس و ۱۵۱۷ میلادی فتح مملوک قاهره، فرش ترکی با تولید در مانوفاکتورهای بزرگ ظاهر می‌شود.ترکیه دارای یک سنت فرش به ارث رسیده از دوران سلجوق‌ها ، ازقرن یازده تا سیزده است که تا امروز نیز محسوس است.
از سوی دیگر در ترکیه درفرش منطقه برگاماBergama که در موزه لندن قراردارد، می‌توان تاثیر موتیف‌های فرش ترکمن را به ویژه در فرش Kiz- Bergama از سده هیجده مشاهده کرد. فرش دیگری از این منطقه از قرن نوزده در موزه شهر مونیخ وجود دارد، که می‌توان آن را نوعی اثر ترک- ترکمنی نامید. فرش مشهور ابریشمی مملوک‌های قاهره ،که مربوط به نیمه اول قرن شانزده و در گره ایرانی و به رنگ قرمز، سبز و آبی است ، در موزه وین قراردارد. در این فرش طرح اشکال هندسی فرش ترکمن را می‌توان دید.
درقرن سیزده پس ازحمله مغول به ایران وتسلط برآن، مغول ها تاثیر خود را به صورت هنر نو بر ایران به جا می‌گذارند که آن را می‌توان ناتورالیسم شرق دور نامید که بعد‌ها هنرایرانی آن را بسیار غنی کرد. فرش ایرانی که بی شک از صدها سال پیش تولید می‌شده ، نخست در قرن شانزده است که ظاهر می‌شود. یعنی تکامل و توسعه جامع فرش ایرانی نخست با آغاز دوران صفویان شروع وبا مرگ شاه عباس دوم درسال ۱۶۷۴ میلادی دوران طلایی هنر ایرانی و با آن دوران شکوفایی فرش ایرانی افول می‌کند. ( فرش شرق. نویسنده هاینس اِ . و ر. مارتین .) دردوران نوین فرش ایران بمثابه مرغوب ترین و مشهورترین فرش شرق به حساب می‌آید.
تحت حکومت صفویان بود که کارگاه‌های سلطنتی تولید فرش در شهرهای تبریز، کاشان، کرمان، اصفهان، شیراز و هرات به وجود آمدند.کمی دیرتر نخستین فرش مناطق چند خلقی قفقاز ظاهرمی‌شود،که درآن تاثیر فرهنگ فرش جنوب ایران، شرق دور وترک آشکار و این سبک شناسی قالب است. دین اسلام پس از تسلط برایران و آسیای مرکزی، نه تنها تاثیر خود را بر فرهنگ وهنر ایران گذاشت، بلکه درطرح برخی فرش‌های ترکمن مانند، نمازلیق( سجاده) برای عبادت و اجرای نماز البته با طرح ونقش خاص هندسی، نیز گذاشت. درقرن‌های بعدی که منطقه آسیای مرکزی منطقه تحولات سیاسی خلق‌ها شد، همچنان طرح و نقش ونگار فرش‌های ایرانی، ترکمنی و چینی تاثیرات خود را بر فرش‌های تولید شده می‌گذاشتند. مثلا فرش آنتیک سمرقند که درآن طرح و نقش‌های فرش مربوط به موتیف‌های شرق نزدیک است، اسلوب و طرازی شکوفه‌های گل با زمینه سرخ ، سمبول خوشبختی چینی است . درحاشیه آن موتیف شاخ قوچ ترکمنی وجود دارد.
چادرنشینان ترکمن در طرح و نقش و نگار فرش‌های خود به دو سمبول اصلی گول Gül و گوًل Göl که به نادرست اغلب به یک معنی و مفهوم بکار می‌روند ، اکتفاء می‌کردند. گول Gül ، واژه ای است فارسی و به معنای گُل است. فرش‌های ترکمن گرچه می‌توانند گول Gül (گُل) شبیه هم داشته باشند ، اما در سمبول گوًل Göl ، مشخصه ویژه و اصلی فرش قبایل ترکمن ، تفاوت خود را نشان می‌دهند که هرفرش ازسوی قبیله خاصی بافته شده است. مانند، تکه، یموت، ساریق، قیزیل آیاق ،پنده/ سالور وکِرکی .